

RobertGozdek
System MES (Manufacturing Execution System) to oprogramowanie, które pozwala na znaczące usprawnienie procesu zarządzania produkcją w dużych przedsiębiorstwach. Co ważne, może ono również doskonale sprawdzić się w przypadku małych i średnich firm. Jakie wyzwania są jednak związane z wdrożeniem MES dla MŚP i czym powinien cechować się system dedykowany takim organizacjom? Na to pytanie odpowiadamy w poniższym artykule.
MES to system, który pozwala na monitorowanie i kontrolowanie wszystkich etapów procesów produkcyjnych. Pozwala on również na zbieranie danych z wielu różnych maszyn i urządzeń, co jeszcze bardziej ułatwia zarządzanie produkcją. Wdrożenie profesjonalnego oprogramowania MES, takiego jak Asiston Produkcja, może być więc dla małych i średnich przedsiębiorstw szansą na osiągnięcie efektywności pozwalającej na konkurowanie z większymi firmami, które już teraz korzystają z wielu nowoczesnych narzędzi i systemów.
W czasach obecnie trwającej czwartej rewolucji przemysłowej (Przemysłu 4.0) cyfryzacja i automatyzacja produkcji oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii takich jak Internet Rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (AI) czy Big Data stają się już normą dla wielu przedsiębiorstw. Współczesne, inteligentne fabryki coraz częściej wyposażane są w urządzenia takie jak czujniki, aktuatory i kamery, które pozwalają poprawić efektywność i bezpieczeństwo produkcji.
Inwestycja w tego typu rozwiązania często jest niezbędna dla utrzymania konkurencyjnej wydajności – również w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw. Kluczową rolę w cyfrowej transformacji produkcji odgrywa natomiast system MES wspierający zmiany w duchu Przemysłu 4.0.
System MES to rozwiązanie, które pozwala na optymalizację produkcji na wielu płaszczyznach. Oprogramowanie to zapewnia możliwość monitorowania procesów w czasie rzeczywistym, kontroli jakości produkcji, planowania prac, zbierania danych czy generowania raportów. Dzięki temu ułatwia ono realizację bieżących zadań i podejmowanie decyzji na poziomie zarządu. MES dla firm jest przez to istotny zarówno w strategii, jak i taktyce zarządzania procesami produkcyjnymi.
Strategie biznesowe małych i średnich firm skupiają się często na osiągnięciu celów związanych ze zwiększaniem zysków, wzrostem innowacyjności, zdobywaniem nowych klientów czy budowaniem silnej marki. Wdrożenie MES może w dużym stopniu pomóc w realizacji takiego planu rozwoju. System do zarządzania produkcją odpowiednio dopasowany do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw pozwala bowiem między innymi na:
Wdrożenie systemu MES do małej lub średniej firmy powinno zostać poprzedzone staranną analizą opłacalności. To dzięki niej będziemy w stanie podjąć właściwą decyzję o implementacji, a następnie ocenić, czy inwestycja ta przyniosła oczekiwany zwrot i pozwoliła osiągnąć zakładane cele. Aby dokonać takiej analizy, niezbędne będzie zidentyfikowanie wszystkich kosztów. O czym powinniśmy tu zatem pamiętać?
Przy planowaniu kosztów wdrożenia uwzględnić musimy przede wszystkim koszty związane z przygotowaniem i implementacją systemu, licencją, szkoleniami i utrzymaniem oprogramowania. To jednak nie jedyne wydatki, które należy zaplanować. Liczyć powinniśmy się także z ukrytymi kosztami związanymi na przykład z adaptacją i modyfikowaniem oprogramowania. Aby precyzyjnie zaplanować całą inwestycję i uniknąć ryzyka pojawienia się niespodziewanych wydatków, warto więc już na etapie analizy opłacalności skorzystać ze wsparcia ekspertów.
Wdrożenie systemu MES dla małych firm może wiązać się z innymi trudnościami, niż implementacja takiego oprogramowania w dużych przedsiębiorstwach. Jednym z wyzwań, z którymi często zmagają się MŚP, jest konieczność przygotowania odpowiedniej infrastruktury IT. Jak w takim razie prawidłowo podejść do tej kwestii?
Niezwykle ważnym krokiem tego procesu będzie dokładna analiza obecnej infrastruktury. W pierwszej kolejności należy tu ocenić aktualny stan sprzętu, oprogramowania i sieci. Następnie będziemy musieli określić, jakie elementy infrastruktury IT wymagają rozbudowy i wymiany. Warto także zastanowić się, czy obecne wsparcie techniczne okaże się wystarczające w nowych warunkach. Co ważne, podczas przygotowania niezbędnych zasobów uwzględnić powinniśmy nie tylko wymagania konkretnego systemu MES, ale też potrzeby związane z późniejszą rozbudową oprogramowania i jego integracją z innymi systemami.
Wdrożenie systemu MES może w znaczącym stopniu przełożyć się na organizację pracy w małej lub średniej firmie. Aby uniknąć błędów, przestojów, zniechęcenia pracowników i innych zagrożeń projektowych, należy więc już na etapie planowania takiej inwestycji uwzględnić konieczność odpowiedniego zarzadzania zmianą. Zadbać będziemy musieli tu przede wszystkim o:
Etapowe wdrażanie systemu MES może w znaczącym stopniu pomóc w realizacji strategicznych celów firmy. Na czym jednak dokładnie polega takie podejście? Wdrożenie etapowe zakłada stopniowe wprowadzanie konkretnych zmian do infrastruktury. Zamiast implementacji gotowego, kompletnego systemu w jednym momencie, rozbijamy wdrożenie na kilka zaplanowanych wcześniej etapów. W pierwszej kolejności przygotowujemy więc infrastrukturę na zmiany, następnie prowadzimy pilotaż i wykonujemy wdrożenie częściowe. Dopiero po pomyślnym zakończeniu wszystkich wcześniejszych etapów decydujemy się na pełne wdrożenie systemu MES.
Takie podejście pozwala na znaczące ograniczenie ryzyka wdrożeniowego. Dzięki niemu możemy bowiem przetestować poszczególne funkcjonalności MES, wykryć błędy i niedociągnięcia oraz lepiej przygotować pracowników na zmiany. Tym samym unikniemy błędów, przestojów i chaosu organizacyjnego, a tym samym uzyskamy większy zwrot z inwestycji.
Cele strategiczne małych i średnich przedsiębiorstw nie ograniczają się wyłącznie do zwiększania przychodów, umacniania pozycji na rynku i pozyskiwaniu nowych klientów. Wiele takich organizacji skupia się bowiem też na ograniczeniu marnowania surowców, redukcji emisji i realizacji innych celów zrównoważonego rozwoju. Również w tym zakresie system MES zapewnia znaczące wsparcie. Dzięki wdrożeniu tego oprogramowania możemy między innymi ograniczyć marnowanie energii w procesach produkcyjnych. Dodatkowo MES ułatwia wdrożenie strategii gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) w przemyśle, co także sprzyja realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
Ważnym krokiem, który należy podjąć po zakończeniu procesu wdrożenia systemu, jest obliczenie ROI MES, czyli zwrotu z inwestycji, jaką była implementacja oprogramowania do zarządzania produkcją. Realizacja tego zadania nie tylko pozwoli zweryfikować opłacalność podjętych działań, ale także umożliwi wprowadzenie niezbędnych zmian i optymalizacji. Jakie dane pozwolą jednak na obiektywną ocenę inwestycji? Do kluczowych wskaźników efektywności (KPI) systemu MES zaliczyć możemy przede wszystkim:
Aby wyciągać użyteczne wnioski, musimy jednak posługiwać się właściwie przedstawionymi danymi. Ogromne zbiory informacji (Big Data) powinny zostać zatem przefiltrowane i wzbogacone o kontekst. Takie uporządkowane dane (Smart Data) znacznie ułatwią nam ocenę efektywności systemu i pozwolą na wdrażanie odpowiednich zmian.
Wdrożenie systemu do zarządzania produkcją zapewnia małym i średnim przedsiębiorstwom wiele istotnych benefitów. Do najważniejszych korzyści MES dla firm MŚP zaliczyć możemy bowiem przede wszystkim:
System MES dla średnich firm i małych przedsiębiorstw jest zatem nieocenionym wsparciem w realizacji najistotniejszych celów biznesowych i odpowiedzią na wyzwania, przed którymi stoją takie organizacje.
Gdy wiemy już, jak wiele system MES może zaoferować małym i średnim firmom, przyjrzyjmy się temu, jak oprogramowanie to w praktyce wspiera planowanie strategiczne i ułatwia podejmowanie decyzji. W tym celu zapoznajmy się z możliwościami oferowanymi przez system Asiston Produkcja.
MES Asiston daje dostęp do strategicznych funkcji takich jak przede wszystkim generowanie raportów i analiz. Dostęp do precyzyjnych i aktualnych informacji pozwala natomiast podejmować decyzje zarządcze na podstawie rzeczywistych danych, a nie na podstawie przypuszczeń. Ułatwia to więc planowanie strategiczne i sprawia, że firma może lepiej dopasować się do potrzeb rynkowych.
Bardzo ważne z perspektywy strategii zarządzania produkcją jest również to, że oprogramowanie Asiston zapewnia możliwość integracji z innymi systemami – w tym przede wszystkim z ERP. Połączenie tych systemów pozwala bowiem na synchronizację różnych danych (w tym danych finansowych i operacyjnych), dzięki czemu zyskujemy kompleksową wiedzę na temat działania przedsiębiorstwa.
Nie możemy zapominać również o tym, jak ważną rolę w strategicznym planowaniu ma dla małych i średnich firm skalowalność. Celem wielu takich organizacji jest w końcu dalszy rozwój, pozyskiwanie kolejnych klientów czy wchodzenie na nowe rynki. Dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwa nie mogą przy tym pozwolić sobie na to, by wraz z rosnącą skalą działania konieczna stała się zmiana systemu i całkowita przebudowa infrastruktury. To dlatego MŚP wdrażające MES powinny już od początku stawiać na oprogramowanie zapewniające możliwość dalszej rozbudowy, dopasowywania do potrzeb firmy i integracji z innymi systemami – oprogramowanie takie jak system Asiston Produkcja.
Jak MES ułatwia codzienne zarządzanie produkcją w MŚP?
System MES to rozwiązanie, które w ogromnym stopniu ułatwia strategiczne zarządzanie produkcją w małych i średnich firmach. Nie mniej istotne jest jednak to, że oprogramowanie takie znacząco wspiera realizację typowych, codziennych zadań związanych z procesami produkcyjnymi. Wsparcie na tym polu zapewniane jest między innymi przez takie funkcjonalności MES jak:
Jakie dane zbiera system MES i jak wspierają one produkcję?
Zastosowanie MES w produkcji ułatwia codzienne zarządzanie procesami przede wszystkim dzięki zapewnianemu dostępowi do danych z hali produkcyjnej w czasie rzeczywistym. Jakie konkretne informacje zbiera to oprogramowanie? Mogą być to między innymi dane dotyczące:
Dostęp do tak istotnych z perspektywy taktycznego zarządzania produkcją danych pozwala małym i średnim firmom na znaczącą poprawę wydajności. Dzięki niemu przedsiębiorstwa takie mogą bowiem łatwiej i szybciej podejmować działania mające na celu poprawę wskaźników OEE, zwiększenie produktywności i ułatwienie rozliczania produkcji.
Aby możliwe było monitorowanie wymienionych danych z hali produkcyjnej, konieczne jest połączenie MES z odpowiednimi urządzeniami i systemami. Realizowane jest to przede wszystkim przez integrację oprogramowania z maszynami, czujnikami i terminalami. MES ma dzięki temu możliwość bezpośredniego zbierania danych o wydajności czy jakości produkcji. Dodatkowo oprogramowanie to może zostać zintegrowane z ERP, co zapewni automatyczną wymianę danych pomiędzy systemami.
Typowe błędy i pułapki przy wdrażaniu i codziennym użytkowaniu MES oraz sposoby ich unikania
Osiągnięcie wszystkich korzyści, jakie może zapewnić system MES dla małych firm i średnich przedsiębiorstw, będzie możliwe wyłącznie pod warunkiem, że rozwiązanie to będzie prawidłowo wdrożone i odpowiednio wykorzystywane. Jakie błędy popełniane podczas implementacji i codziennego użytkowania oprogramowania uniemożliwiają osiągnięcie pełnej efektywności i realizację założonych celów? Do najczęstszych problemów zaliczyć możemy:
Co zatem zrobić, by uniknąć wymienionych błędów i pułapek? Najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie z pewnością zapewnienie sobie wsparcia ekspertów na każdym etapie implementacji – od analizy potrzeb, przez projektowanie systemu, wykonywanie integracji i fazę testów, aż po zakończenie wdrożenia.
W przypadku wdrożenia systemu MES w małych i średnich firmach ważne jest to, by zapewniający nam takie wsparcie specjaliści mieli doświadczenie w projektowaniu rozwiązań dla MŚP. Doświadczeniem takim pochwalić może się Asiston, o czym świadczą nasze realizacje.
Odpowiednie przygotowanie pracowników do zmian to jeden z fundamentów udanego wdrożenia systemu MES w MŚP. O prawidłową komunikację należy więc zadbać już na samym początku planowania implementacji. Przede wszystkim warto informować pracowników o nadchodzącej zmianie i wyjaśniać im jej cel. Dobrym pomysłem będzie również zbieranie ich pomysłów i opinii – pomoże to bowiem w zwiększeniu ich zaangażowania i budowaniu pozytywnego podejścia do zmian.
Niezbędnym elementem wdrożenia będzie rzecz jasna także przekazanie wiedzy na temat działania systemu MES. W tym celu przeprowadzić będziemy musieli szkolenia dla operatorów i menedżerów. Samo szkolenie może jednak okazać się niewystarczające, by pracownicy w pełni wykorzystywali potencjał nowego narzędzia i nie popełniali żadnych błędów – warto więc również zapewnić im wsparcie techniczne w codziennym użytkowaniu systemu.
Powodzenie wdrożenia systemu MES w dużej mierze uzależnione będzie również od efektywności współpracy między działami. Jeśli nie zadbamy o tę kwestię, będziemy musieli liczyć się z potencjalnym chaosem i dezorientacją pracowników, a także z powstawaniem silosów informacyjnych, czyli barier utrudniających przepływ wiedzy między jednostkami organizacyjnymi.
Aby tego uniknąć, musimy więc stworzyć strategię komunikacji projektowej. Niezwykle istotne będzie tu także odpowiedzialne podejście do zarządzania, które będzie uwzględniać zarówno dobro firmy, jak i każdego jej pracownika.
Bezpieczeństwo danych i zgodność z przepisami (RODO, ISO)
Planując wdrożenie systemu MES w małej lub średniej firmie, nie można zapominać również o kwestiach związanych z zabezpieczeniem danych wrażliwych. Zadbać należy więc o zgodność z normami takimi jak RODO czy ISO (w tym ISO 27001). Ochrona danych produkcyjnych, finansowych i osobowych to fundament skutecznej cyfryzacji – aby zminimalizować ryzyko cyberzagrożeń (które mogłyby przełożyć się na utratę efektywności, kary finansowe i pogorszenie reputacji), warto postawić więc na system oferujący wszystkie niezbędne zabezpieczenia.
Wykorzystanie nowoczesnych technologii: IoT, AI, chmura i mobilne aplikacje w MES
Jeszcze jedną kwestią związaną z praktyką wdrożenia MES do małych i średnich przedsiębiorstw jest wykorzystanie nowoczesnych technologii. Zastosowanie rozwiązań takich jak Internet Rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (AI), cloud manufacturing czy zdalne monitorowanie danych i zarządzanie procesami z poziomu aplikacji mobilnych może kojarzyć się niektórym wyłącznie z działalnością gigantów technologicznych. Obecnie po narzędzia takie z powodzeniem mogą jednak sięgać również mniejsze firmy. Planując wdrożenie MES, warto więc przenalizować potencjalne korzyści, jakie mogą płynąć z rozbudowy systemu o te oraz o inne nowoczesne funkcjonalności.
Fakt, że system MES na wielu polach wspiera działanie średnich i małych przedsiębiorstw, wynika bezpośrednio z tego, że oprogramowanie to znacząco usprawnia pracę operatorów i menedżerów. Jakie konkretne możliwości rozwiązanie to oferuje pracownikom? To w dużej mierze zależy od specyfiki danego oprogramowania. Aby poznać dostępne funkcjonalności MES przyjrzyjmy się systemowi Asiston Produkcja.
System MES Asiston jest rozwiązaniem modułowym, co oznacza, że może być on precyzyjnie dostosowane do potrzeb danej organizacji. Przedsiębiorstwa mogą zdecydować się na wyposażenie oprogramowania między innymi w moduły do:
Dostęp do takich funkcjonalności MES znacząco wpływa na pracę operatorów i menedżerów. Dzięki niemu mogą oni bowiem zyskać:
O tym, jak takie usprawnienie pracy operatorów i menedżerów wpłynęło na efektywność organizacji, przekonała się między innymi firma Wanas, która dzięki wdrożeniu systemu Asiston Produkcja zautomatyzowała proces dystrybucji zadań dla pracowników, zyskała łatwy dostęp do danych i zwiększyła wydajność pracy na produkcji. Więcej na temat osiągniętych korzyści przeczytać można w pełnym opisie wdrożenia systemu zarządzania produkcją dla firmy Wanas.
Małe i średnie firmy, które chcą dynamicznie się rozwijać i umacniać swoją pozycję na rynku, nie mogą ignorować zależności między efektywnością produkcji a MES. Wdrożenie tego systemu zapewnia bowiem dostęp do szeregu cennych funkcjonalności, bez których trudno jest konkurować z większymi przedsiębiorstwami korzystającymi już z nowoczesnych technologii dla produkcji.
Przy wyborze systemu MES dla MŚP musimy jednak pamiętać o tym, że firmy takie cechują się nieco inną specyfiką i odmiennymi potrzebami niż giganci technologiczni. W ich przypadku warto więc postawić na oprogramowanie, które zapewni dużą elastyczność, a także możliwość rozbudowy i skalowania. Dzięki temu system taki nie tylko będzie dopasowany do obecnych procesów danej firmy, ale również zapewni wszystkie niezbędne funkcjonalności, gdy przedsiębiorstwo rozszerzy swoją działalność i zyska nowych klientów.
Oprogramowaniem dobrze dopasowanym do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw jest zatem system Asiston Produkcja. To modułowe rozwiązanie, które możemy w pełni przystosować do procesów produkcyjnych konkretnej organizacji. System Asiston zapewnia przy tym dostęp do wielu nowoczesnych funkcjonalności, które wspierają cele strategiczne i operacyjne MŚP.
Chcesz dowiedzieć się, jak konkretnie system MES wpłynie na efektywność procesów w przypadku Twojej firmy? W takim razie już dziś skontaktuj się z naszymi specjalistami z Asiston!
Tak, system MES znacząco wpływa na efektywność zarządzania produkcją w przypadku wszystkich firm – również tych małych i średnich. O korzyściach z MES dla MŚP przekonać mogło się już wiele przedsiębiorstw, które zdecydowały się na wdrożenie dopasowanego do ich potrzeb rozwiązania takiego jak Asiston Produkcja.
Profesjonalny system MES pozwala na optymalizację najważniejszych procesów i na wielu polach wspiera zarządzanie produkcją. Jego wdrożenie pozwala więc między innymi zwiększyć tempo realizacji zadań, zminimalizować czas przestojów, poprawić jakość produktów, zmniejszyć zużycie energii czy też ograniczyć marnowanie surowców. Dzięki odpowiedniemu systemowi MES firma może zatem zrealizować swoje cele biznesowe i osiągnąć zadowalający zwrot z inwestycji.
Aby ocenić, czy firma jest gotowa na wdrożenie systemu MES, musimy dokładnie przeanalizować jej obecne procesy oraz przyjrzeć się praktyce jej funkcjonowania. Uwzględnić należy tu między innymi skale działania, wszystkie występujące problemy, stan infrastruktury IT czy budżet. Znać musimy także krótkoterminowe i długoterminowe cele przedsiębiorstwa. Dzięki zebraniu takich danych będziemy w stanie stwierdzić, czy MES faktycznie jest odpowiedzią na aktualne wyzwania organizacji i co firma zyska dzięki jego wdrożeniu.
Na wymagania związane z obsługą systemu MES wpływ ma przede wszystkim specyfika konkretnego oprogramowania – między innymi model jego działania (on-premise czy rozwiązanie chmurowe). To, jakie urządzenia będą musiały wejść w skład infrastruktury IT, zależeć będzie także od wybranych przez nas funkcjonalności systemu. Jeśli zechcemy korzystać z nowoczesnych technologii takich jak na przykład IoT czy AI, wymagania związane z infrastrukturą (w tym ze sprzętem takim jak czujniki, kamery itd.) będą wyższe.
Nie, firma decydująca się na wdrożenie systemu MES nie zawsze będzie potrzebować rozbudowanego wewnętrznego działu IT. Organizacja taka będzie mogła skorzystać ze wsparcia zapewnianego przez dostawcę oprogramowania, co często świetnie sprawdza się w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw.
Nie da się jednoznacznie ocenić kosztów wdrożenia systemu MES w małych i średnich przedsiębiorstwach – w każdej sytuacji mogą one bowiem wyglądać zupełnie inaczej. Na koszt implementacji wpływa między innymi złożoność oprogramowania, liczba integracji, cena licencji czy zakres zlecanych prac (np. konfiguracja, migracja danych, szkolenia). Aby dowiedzieć się, ile wdrożenie MES będzie kosztować w przypadku Twojej firmy, skontaktuj się z naszymi specjalistami.
Na całkowity koszt MES wpływa nie tylko cena wdrożenia oprogramowania, ale także wiele innych wydatków. Do kosztów utrzymania systemu zaliczyć możemy między innymi licencje, szkolenia czy wsparcie techniczne. Liczyć trzeba się również z wydatkami związanymi z ewentualną rozbudową systemu.
Aby odpowiednio przygotować pracowników do korzystania z MES, należy nie tylko zadbać o odpowiednie szkolenia, ale też prowadzić prawidłową komunikację. Musimy zatem już od początku informować zatrudnione osoby o celu zmian i korzyściach, jakie mogą one przynieść. Zadbać należy również o zapewnienie płynnej komunikacji między działami, co pozwoli uniknąć nieporozumień i powstawania silosów informacyjnych.
Asiston
