Wydajność a Konieczność

 

Polskie społeczeństwo się starzeje, wskaźniki demograficzne są nieubłagane nawet mimo programu 500+. W wymiarze ogólnopolskim ten problem jest kwestią rządu. Dla przedsiębiorstw produkcyjnych ważny jest fakt: osób w wieku roboczym jest coraz mniej. Znana jest ilość osób mających obecnie 15, 10 czy 5 lat, jak również 50, 55, 60 czy 65, można więc wyliczyć ile osób za 3, 5 czy 10 lat będzie w wieku roboczym – nie będzie lepiej, będzie gorzej: mniej osób chętnych do pracy.

Demography Concept Stock Illustrations – 639 Demography Concept ...

 

Rozwiązania problemu nie należy oczekiwać od władz, a mantra „wprowadzania innowacyjności” jest nierealna dla wielu polskich przedsiębiorców. Również obecny klimat polityczny nie sprzyja imigracji ekonomicznej.

Koniecznością stało się poważne, systemowe zarządzanie wydajnością pracy.

Niemal w każdej firmie średniej wielkości, która do tej pory nie zajmowała się regularnym mierzeniem produktywności można wydajność zwiększyć o 15% do 40%.

 

Etapy działania

Jak w każdym działaniu mającym mieć pozytywny efekt także działania na rzecz zwiększenia produktywności wymagają poniesienia nakładów zanim osiągnie się choćby fragment efektu. W przypadku tak złożonego działania jak zastosowanie systemu informatycznego w zakładzie produkcyjnym proces doprowadzający do jego skutecznego uruchomienia jest bardzo złożony. Kwestie informatyczne czy kosztowe przedsięwzięcia nie stanowią sedna tego artykułu – jest nim natomiast sposób przeprowadzenia procesu tak by skutkował znaczną poprawą wydajności.

 

nieustannie doskonalić proces produkcji, żeby poprawiać jakości, produktywność i w ten sposób zmniejszać koszty.

Za realizację tej zasady odpowiedzialne jest kierownictwo każdego przedsiębiorstwa.

William Edwards Deming

Mierzenie

Mesure png 2 » PNG Image

Nie ma możliwości zarządzania jakimkolwiek procesem jeśli nie posiada się wiedzy o jego przebiegu i nie ma możliwości jego obserwacji. Znajomość procesu jest niezbędna do jego planowania, organizowania czy kontroli, czyli podstawowych funkcji zarządczych. Zbieranie wiedzy w postaci ewidencji operacji i mierzenie wyników jest podstawową funkcją systemów komputerowych wspomagających produkcję. Mierzenie zdarzeń produkcyjnych jest niezbędnym elementem zarządzania wydajnością zakładów produkcyjnych

 

Wykorzystanie danych

Posiadanie rzetelnych danych o operacjach produkcyjnych pozwala na zastosowanie różnorodnych metod mających wpływ na wydajność. Wiedza uzyskana poprzez mierzenie i systemową ewidencję procesów produkcyjnych pozwala w pierwszej kolejności ocenić skalę przerw międzyoperacyjnych uzasadnionych i nieuzasadnionych. Kolejnym zaobserwowanym elementem są, często istotne, różnice w czasach wykonywania tych samych operacji. Danych produkcyjnych jest niezmiernie dużo i dlatego działania optymalizujące należy wykonywać ciągle począwszy od najistotniejszych, tj. tych, których spodziewany efekt będzie o największej skali.

 

Eksperymentowanie

 

Główne działania optymalizujące wydajność realizowane w sposób ciągły prowadzą do znacznego zwiększenia wydajności. Zarządzający przedsiębiorstwem, dzięki wcześniejszym etapom, wiedzą już, że konkretne działania przekładają się na oszczędności liczone w tysiącach godzin. Działania te są realizowane żmudnie ale ich efekty niezmiernie satysfakcjonujące. Następuje przyzwyczajenie do ciągłego szukania co jeszcze można zrobić. W tym etapie proste rozwiązania już nie wystarczają, a efekty już nie są tak spektakularne. Wtedy przydatnym staje się testowanie: dokonanie zmiany i sprawdzanie rezultatów. Próby mogą dotyczyć zarówno podziału pracy, ułożenia stanowisk, jak i organizacji utrzymania ruchu czy transportu wewnętrznego.

 

Mierzenie operacji produkcyjnych

 

MES

Manufacturing Execution System

Zasadniczym warunkiem jest umiejscowienie stacji roboczych także w halach produkcyjnych. Inne formy mierzenia czynności produkcyjnych nie dostarczają miarodajnych wyników albo są nieefektywne. Stacją roboczą może być specjalizowany terminal, komputer typu all-in-one, prosty tablet czy zwykły komputer. Najważniejszą cechą takiego rozwiązania jest bieżące rejestrowanie postępów produkcyjnych. Uzyskiwanie informacji w czasie rzeczywistym jest bardzo cenne oraz sprzyja prawidłowości pomiaru danych np. czasowych.

Rejestrowanie danych produkcyjnych

Dzięki modułowi MES umiejscowionemu bezpośrednio na halach produkcyjnych, pracownicy mają możliwość rejestrowania czynności jakie wykonują. Moduł MES z jednej strony informuje pracowników o czynnościach produkcyjnych jakie mają wykonywać, z drugiej rejestruje wykonywaną pracę. W efekcie rejestracji danych produkcyjnych przedsiębiorstwo zyskuje ogromną ilość cennych informacji, np. co w bieżącej chwili jest wykonywane na stanowiskach, jakie maszyny pracują, ile czasu zajęło wykonanie produktu.

Pomiar czasów pracy

Jednym z najważniejszych pomiarów danych produkcyjnych jest mierzenie czasów związanych z operacjami produkcyjnymi. Moduł MES pozwala na ewidencję godziny rozpoczęcia wykonywania operacji oraz jej zakończenia. Ta prosta ewidencja (w rozumieniu pojedynczej operacji) informuje o ewentualnych opóźnieniach, zgodności z planem, postępie produkcji partii czy innych ważnych aspektach działań produkcyjnych. Zbiorcza informacja o czasach realizacji wszystkich operacji produkcyjnych przekłada się na możliwość precyzyjnego określenia rzeczywistych kosztów pracy związanych z danym wyrobem oraz stanowi podstawę oceny wydajności działu, stanowiska czy pracownika.

 

Rejestracja zużycia surowca

Zużycie surowca jest zazwyczaj określone w dokumentacji produktu i w wielu przypadkach nie jest zależne od czynności wykonywanych podczas operacji. Są jednak sytuacje, w których rzeczywiste zużycie surowca odbiega od normatywnego. W efekcie kontroli jakości i odrzucenia wadliwych wyrobów czy półproduktów powstaje nienormatywne zużycie. Dzięki modułowi MES rejestracja zużycia surowca może być przeprowadzana bezpośrednio przy realizacji operacji produkcyjnych, dostarczając informacji do precyzyjnego wyliczenia rzeczywistego kosztu produktów.

Mierzenie wykorzystania parku maszynowego

Mierzenie czasów operacji produkcyjnych jest w module MES rozbudowane o odnotowywanie wykorzystania parku maszynowego. Efektem tego jest ewidencja wykorzystania konkretnych maszyn, narzędzi specjalnych czy innych zasobów produkcyjnych. Moduł MES uwzględnia sytuacje, w których dwóch czy kilku pracowników obsługuje pojedynczą maszynę; uwzględnia również obsługę wielu maszyn (np. CNC) jednocześnie przez pojedynczego pracownika.

Rejestracja serwisu i awarii

Utrzymanie ciągłości produkcji jest bardzo ważnym aspektem wydajności produkcji. Awarie i serwisy mogą skutecznie utrudnić utrzymanie zadowalającego poziomu wydajności. Awaria pojedynczej maszyny skutkuje brakiem możliwości wykonania następnych operacji produkcyjnych. Zastępowalność stanowisk to zbyt duży koszt w stosunku do regularnego nadzoru nad pracą maszyn. Moduł MES pozwala na ewidencję serwisu, rodzaju i przyczyn awarii. Dzięki ewidencji awarii w czasie jej wystąpienia dostępna jest informacja o tym jakie operacje maszyna realizowała wcześniej, jak długo pracowała, jaki pracownik ją obsługiwał. Znajomość rodzaju awarii oraz całego otoczenia jej wystąpienia ułatwia skuteczne wyeliminowanie jej przyczyn.

 

Wykorzystanie zgromadzonej wiedzy

How Growing Your Knowledge Can Grow Your Business - Business ...

 

 

Systemy BI w produkcji

Szerokie zastosowanie systemu MES powoduje spływ ogromnej ilości informacji. Przedsiębiorstwo dysponuje danymi o czasie każdej operacji, o każdej awarii i jej przyczynie, wynikach kontroli jakości, o dokładnym zużyciu surowca i wieloma innymi. Tak szerokie ewidencje mogą być przetwarzane tylko przez zaawansowane systemy informatyczne Business Intelligence (BI), ogólnie definiowane jako systemy zajmujące się analizą danych związanych z biznesem. Można śmiało stwierdzić, że wykorzystanie danych produkcyjnych bez systemów BI może pozostać wyłącznie na miernym poziomie.

Kolejność działań

Duża ilość informacji zmusza by kolejno zajmować się daną jej pojedynczą częścią. Jednoczesne zajmowanie się optymalizacją zużycia surowca, zmniejszeniem czasów wykonywanych operacji, ograniczeniem przestojów, zgodnością z założonym planem itd. jest po prostu niemożliwe. Najpierw należy zająć się tematami o najwyższym potencjalne wpływu na wydajność, a jednocześnie możliwymi do zastosowania czyli w miarę prostymi. Można rozpocząć od optymalizacji czasów operacyjnych pracowników, które najbardziej rzutują na inne elementy, np. czasy pracy maszyn, a jednocześnie wprowadzają obiektywny (sprawiedliwy) miernik oceny pracownika.

Automatyzacja

Posiadanie prawidłowych i bieżących danych umożliwia ich wykorzystanie w celach automatyzacji pracy. Jednym z przykładów z wdrożeń OrderSoft jest zastąpienie pracownika magazynowego technologią RFID (na nocnej zmianie). Wejście palety do magazynu wyrobów gotowych uruchamiało informatyczną procedurę sprawdzania i rejestracji zakończenia produkcji, następnie tworzyło dokumenty dostawy wyrobów gotowych. Realizacja tej optymalizacji była możliwa dzięki posiadaniu pełnych informacji o przebiegu produkcji z modułu MES i pozwoliła zaoszczędzić kilkadziesiąt tysięcy rocznie na pojedynczym stanowisku.

 

Współpraca

Należy podkreślić ważność prawa szeregowych pracowników do dumy z wykonywanej pracy. Doświadczenia Klientów OrderSoft pokazują, że dzielenie się danymi z pracownikami przynosi dobre efekty, choć z pewnością część z nich zinterpretuje to negatywnie. Przekazywanie czy udostępniania danych pracownikowi o jego osobistej wydajności pozytywnie wpływa na jego pracę. Niezmiernie ważna  jest forma przekazania i wyciągania konsekwencji związanych z wynikami pracy, która nie powinna skutkować wzbudzaniem strachu.

 

Eksperymentowanie

Innovation Through Experimentation | The TIBCO Blog

Metoda

Eksperyment jest metodą rzadko wykorzystywaną przez polskich menadżerów, natomiast cenioną i popularną w światowych koncernach. Kupując kosmetyki międzynarodowych marek płacimy wartość określoną nie przez rachunek kosztów i decydenta, tylko będącą wynikiem eksperymentu rynkowego. Wynik testu decyduje o cenie kosmetyku, stosowana jest ta, która maksymalizuje przychody producenta. Przeprowadzane eksperymenty dotyczą ceny produktów konsumenckich, formy opakowania, organizacji działów czy innych aspektów przedsiębiorczości. Również w zakresie organizacji produkcji jest dużo potencjalnych miejsc do zmian wydajnościowych.

Warunki eksperymentu

Testowanie ma na celu zebranie rzetelnych informacji, które pozwolą na obiektywne porównanie dwóch lub więcej rozwiązań i wybranie najkorzystniejszego z nich. W przypadku wspomnianych wyżej cen kosmetyków wprowadzono je do sprzedaży w dziewięciu porównywalnych sklepach w całkowicie różnych lokalizacjach. Testowane były trzy poziomy cen; po trzy sklepy dla każdego z nich. Wartość obrotu zadecydowała o zastosowanej cenie rynkowej. Należy zadbać, żeby warunki alternatywnych rozwiązań były porównywalne aby rezultat badania był miarodajny.

Ograniczenia

Osiągnięcie miarodajnego wyniku eksperymentu – tylko miarodajny ma sens – wymaga stworzenia warunków, co może być kosztowne. Sprawdzenie czy produkcja liniowa sprawdzi się lepiej od w organizacji gniazdowej wymagałoby ogromnie kosztownych zmian. Koszt utworzenia warunków do badania alternatyw jest zasadniczym ograniczeniem przy jego stosowaniu. Drugim ograniczeniem jest ryzyko związane z wynikiem eksperymentu – po wprowadzeniu zmian testowych okazuje się, że osiągnięte rezultaty są gorsze od dotychczasowych wyników. Wtedy konieczny jest powrót do stanu sprzed eksperymentu – zostaje poniesiony koszt bez żadnego efektu.

Eksperymenty w organizacji produkcji

Nie ma skończonej liczby usprawnień możliwych do zastosowania w organizacji produkcji. Najprostsze testy są łatwe do przeprowadzenia: jeden pracownik używa narzędzia uniwersalnego do podobnych operacji, a drugi pracownik do tych operacji użytkuje narzędzi specjalistycznych. Trudniejsze do przeprowadzenia są eksperymenty łączące różne stanowiska i zmieniające organizację pracy. Czy półprodukt po wykonaniu czynności produkcyjnych na danym stanowisku powinien być „magazynowany” przy tym stanowisku ? Czy pracownik powinien go przetransportować do stanowiska, w którym będzie dalej przetwarzany ? Czy powinny istnieć niezależne stanowiska zajmujące się transportem między-stanowiskowym ?

Trochę metrologii

Działania związane z eksperymentami mają w sobie  trochę z naukowego podejścia. Przykładowo: przedsiębiorstwo wycina elementy (czy to piłą panelową w przypadku produkcji z płyt drewnopodobnych, czy skanerem do wycinania z kosztownej skóry naturalnej, czy też piłą laserową) i stosuje program do optymalizacji rozkroju. Koszty czasu pracy są coraz wyższe i przedsiębiorstwo „podejrzewa”, że wprowadzenie do programu optymalizującego nie tylko maksymalizacji zużycia surowca (minimalizacji odpadu) ale także wzięcie pod uwagę czasu cięcia może w efekcie obniżyć koszty produkcji: zwiększyć koszty surowca (odpadu) i zmniejszyć koszty czasu pracy. Przeprowadzenie eksperymentu dla konkretnego rozkroju nie jest wystarczające ponieważ próbka testowa jest zbyt mała i nie stanowi reprezentacji całości prac. Eksperyment miesięczny byłby wystarczający (choć w konkretnych przypadkach konieczne jest indywidualne podejście) i załóżmy, że wynik spowodował o 3% zwiększenie użycia oraz o ­4% zmniejszenie czasu, co przełożyło się na zmniejszenie kosztów o 2%. Wprowadzenie na stałe odpowiedniego programu wydaje się zmianą całkowicie satysfakcjonującą. Jednak: czy po roku, kiedy zmieniła się trochę gama realizowanych produktów zmiana nadal jest opłacalna ?

 

Artykuł Sponosorowany