« Back to Glossary Index

VAT (Value Added Tax) – Podatek od wartości dodanej w Polsce to rodzaj podatku pośredniego obciążającego konsumpcję towarów i usług na terytorium Polski. VAT jest powszechnie stosowany w krajach Unii Europejskiej, a w Polsce jest uregulowany przez ustawę o podatku od towarów i usług.

Podatek nakłada na konsumentów obowiązek zapłaty podatku proporcjonalnego do wartości nabywanego towaru lub usługi. VAT jest pobierany przez przedsiębiorców, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT, a następnie przekazywany do urzędu skarbowego.

Podstawowe zasady funkcjonowania w Polsce obejmują:

  1. Stawki VAT: Polska stosuje różne stawki podatku VAT w zależności od rodzaju towarów i usług. Główne stawki to: 23% (stawka podstawowa), 8%, 5% oraz 0%. Dodatkowo, niektóre towary i usługi są zwolnione z VAT.
  2. Podatnicy VAT: Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, którzy osiągają określony próg obrotu, muszą zarejestrować się jako podatnicy VAT. Po rejestracji, podatnicy mają obowiązek wystawiania faktur VAT, pobierania podatku od klientów oraz rozliczania się z urzędem skarbowym.
  3. Mechanizm odliczania VAT: Podatnicy mogą odliczyć podatek naliczony, czyli VAT zapłacony przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej. Odliczony VAT jest następnie potrącany od podatku należnego, czyli VAT pobranego od klientów, a różnica jest przekazywana do urzędu skarbowego.
  4. Rozliczenia VAT: Podatnicy mają obowiązek sporządzania deklaracji podatkowych (zwykle miesięcznych lub kwartalnych) oraz przekazywania podatku do urzędu skarbowego. W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, podatnik może ubiegać się o zwrot nadpłaty.

VAT ma kluczowe znaczenie dla budżetu państwa, stanowiąc jedno z głównych źródeł jego dochodów. Zarazem, ze względu na swoją strukturę, jest uważany za podatek regresywny, ponieważ obciąża proporcjonalnie więcej osoby o niższych dochodach niż te o wyższych dochodach.

Wróć do słownika pojęć